Passiefhuizen: alles wat je moet weten over deze duurzame bouwwijze
Een innovatieve en duurzame bouwtrend die steeds meer aan populariteit wint. Lees hier alles over passiefhuizen!
©
Arkana
Tegen 2050 wil ons land klimaatneutraal zijn, een implicatie die ook de woningmarkt stevig beïnvloedt. Steeds meer mensen kiezen er dan ook voor om een energiezuinige woning te bouwen, het passiefhuis is bezig aan een populaire opmars. Lees hier alles over het wonen onder een duurzaam dak!
EEN PASSIEFHUIS, WAT IS DAT?
De term passiefhuis slaat terug op het binnenklimaat van een huis: dit is een woning die niet actief verwarmd moet worden, en waar er geen traditioneel verwarmings- of koelsysteem aanwezig is. Google je de term ‘passiefhuis’ dan kom je al snel tot de vaststelling dat aan deze woonwijze enkele strenge voorwaarden vooraf gaan. De term is een verfijning van het begrip ‘lage-energiewoning’ en verwijst naar een gecertificeerde constructiestandaard. Je mag een woning dus niet zomaar een passiefhuis noemen. Pixii, het Onafhankelijk Kennisplatform Energieneutraal Bouwen, is onder meer verantwoordelijk voor het uitreiken van een passiefhuiscertificaat. Dat laatste kun je enkel verkrijgen als je woning voldoet aan enkele basisprincipes.
EEN COMFORTABEL BINNENKLIMAAT
De grote uitdaging schuilt in het verwarmen en afkoelen. Een passiefhuis maakt immers geen gebruik van een klassiek verwarmings- en koelsysteem, maar wel van passieve energie. Met andere woorden, warmte die het huis gratis binnenkomt. Voor een groot deel is dat de zon, maar ook ons lichaam en elektrische apparaten geven binnenshuis warmte af.
MAXIMALE ISOLATIE
Om de thermische functie van een passiefhuis te garanderen, is een maximale isolatie vereist. Om warmteverlies zoveel mogelijk te beperken, heeft een passiefhuis doorgaans 15 tot 25 centimeter isolatie nodig in de vloer, 15 tot 35 centimeter in de muren en 20 tot 40 centimeter in het dak. Het resultaat is een efficiënte gebouwenschil die ervoor zorgt dat de vloer, het dak en de glasoppervlakken niet meer koud kunnen aanvoelen.
DOORGEDREVEN LUCHTDICHTHEID
Een passiefhuis moet naast maximaal geïsoleerd, ook helemaal luchtdicht zijn. Vergelijk je de isolatie met een warme trui, dan is de luchtdichtheid van je huis de windjack die ervoor zorgt dat er geen warmte verdwijnt door kieren en spleten.
CONTINUE VENTILATIE
Een passiefhuis beschikt over een continue toevoer van verse lucht in de droge ruimtes zoals de slaapkamer en de woonkamer. In de natte ruimtes zoals de keuken, badkamer of wc’s, wordt de lucht via doorstroomopeningen afgevoerd. Door een optimale ventilatie worden condensatie, schimmelvorming of slechte geuren in huis drastisch verminderd, en verhoogt bijgevolg de luchtkwaliteit van de bewoners.
ECOLOGISCHE ESTHETIEK
Hoewel de vereisten voor het creëren van een passiefhuis zeer specifiek zijn, kan de standaard bereikt worden met een verscheidenheid aan technologieën, ontwerpen en materialen. Interieurarchitect en eigenaar van een passiefhuis Gert Willemen: ‘Esthetisch zijn er weinig beperkingen. Compactheid bij de realisatie van een passiefhuis is redelijk belangrijk. Daarnaast dien je ook rekening te houden met de plaats van je raaminbouw. Die voorzie je best in het midden van de isolatieschil. Waar ik een beetje tegen gezondigd heb, is de hoeveelheid glas in mijn eigen huis.’
OP EIGEN HOUTJE
Een passiefhuis kan gebouwd bouwen met materialen naar wens, al is het aangeraden om het te doen met ecologische materialen. Veelvoorkomend is houtskeletbouw, één van de meest energievriendelijke manieren om te bouwen. Hout isoleert immers 15 keer beter dan beton, en levert dus een zeer goede thermische energieprestatie. Lisanne Govaerts van Arkana, een Belgische firma gespecialiseerd in houtskeletbouw, legt uit: ‘Een woning die wordt opgebouwd met een houten skelet kent geen architecturale beperkingen. Alle stijlen behoren tot de mogelijkheden. Houtskeletbouw past trouwens perfect bij een open architectuur met veel natuurlijk licht en een maximale ruimtebeleving. Als lichtere bouwtechniek vereist een houtskeletwoning een minder zware fundering, waardoor houtskeletbouw ook geschikt is voor minder draagkrachtige gronden.’ Interieurarchitect Gert Willemen wijst wel op enkele aandachtspunten: ‘Toen ik 15 jaar geleden aan de bouw van mijn eigen passiefhuis begon, was er nog niet zo veel ervaring. Noch bij architecten, noch bij aannemers. Bij houtskeletbouw is het intern akoestisch comfort een aandachtspunt. Zoek daarnaast ook naar een perceel met bij voorkeur een zuidelijke oriëntatie of waar in het zuiden enkel bladverliezende bomen staan. Laat best op voorhand een warmteverlies- én een koellastberekening maken. Ik raad iedereen aan om in te zetten op zonwering in het oosten, het westen en het zuiden. Dat kan door aanplantingen of door oversteken aan de zuidzijde (d.i. wanneer de constructie van een hoger niveau wat meer uitsteekt en schaduw biedt aan de verdieping eronder). Mijn slaapkamers zou ik nu ook half ondergronds gebouwd hebben. Bij passief bouwen laat je je best begeleiden door een ontwerper die de materie kent. Laat een blowerdoortest uitvoeren en eis een goede luchtdichtheid. Het is altijd interessant om een balansventilatiesysteem te plaatsen. Zelfs als je doorgedreven energiezuinig (ver)bouwt.’
NIEUWBOUW OF VERBOUWEN?
Wouter Hilderson, technisch adviseur van Pixii: ‘In principe kan men elke bestaande woning omvormen tot een passiefhuis, al is dat niet altijd evident. De oriëntatie van je huis is cruciaal om optimaal van de zon als warmtebron gebruik te kunnen maken.’ Ook Lisanne Govaerts van Arkana treedt de adviseur hierin bij: ‘Het omvormen van een oude woning tot een passiefwoning vereist heel wat expertise van alle betrokken partijen, want alle parameters dienen hierop afgestemd te worden. Denk maar aan zaken als de isolatieschil, de luchtdichtheid, je woningoriëntatie, de ventilatie en zonnewinsten…’
SNEL EN EFFICIËNT
Wie zich waagt aan de nieuwbouw van een passiefhuis met houtskeletbouw kan rekenen op een vlot verloop. Steeds meer bedrijven zijn erin gespecialiseerd, sommigen construeren ze zelfs volledig in eigen fabriekshal. Filip Timmermans richtte in 2012 het bedrijf Skilpod op, dat gespecialiseerd is in prefab-houtskeletbouwwoningen: ‘Tien jaar geleden wou ik zelf beginnen bouwen maar raakte ik verveeld door hoe onlogisch het proces was. Ik vond dat het beter, makkelijker en vooral sneller kon. Met mijn ervaring uit de automobiele sector startte ik zelf een houtskeletbouwbedrijf. Met Skilpod weet de klant meteen waar hij aan toe is: je kiest uit één van onze acht modelwoningen waarbij je keuze hebt uit een aantal afwerkingen. We ontzorgen de klant volledig gedurende het hele bouwproces en zijn transparant over onze tarieven. Elke modelwoning kent haar vaste prijs. Je gaat dus niet voor bijkomende financiële verrassingen komen te staan en je huis staat er in een mum van tijd. Na het verkrijgen van de bouwvergunning duurt het proces zo’n drietal maanden. Tijdens de dag van de installatie van je eigen Skilpod, kun je ’s avonds zelfs al een douche nemen.’
FINANCIËLE AFWEGING
Over het algemeen is het bouwen van een passiefhuis duurder. Lisanne van Arkana vertelt waarom: ‘De kostprijs van een passiefhuis wordt bepaald door verschillende factoren zoals de grootte van het huis, het aantal m2 woonoppervlakte, en de complexiteit van het ontwerp. Een passiefhuis is echter een zeer energiezuinige constructie, waardoor je wel onmiddellijk bespaart op je energiefactuur. Aangezien een passiefhuis nu reeds ruimschoots voldoet aan de toekomstige energienormen, heeft dit een positieve invloed op de waarde van je woning.’ Passiefhuiseigenaar Gert Willemen vat het samen in een interessante ratio: ‘Het bouwen is zo’n 15 à 20 % duurder, maar het wonen is 60% goedkoper.
Volg Actief Wonen op Facebook en Instagram om de nieuwste deco trends, tips, adresjes, DIY, lifestyle & food info en meer op de voet te volgen.
